Page 21 - AYGAZ 60+ Geleceğe Dönüşen Enerji

<_
Vehbi Koç, (1901-1996).

belirtir. Vehbi Koç, bu hüviyetin zorluklarına katlanmanın gereğini, Mustafa Kemal
Atatürk’ün, 1930’larda başlattığı sanayi hamlelerinin önemine işaret ederek açıklar.
İkinci Dünya Savaşı yıllarının sıkıntılarının, yükünün sanayi hamleleriyle aşıldığını,
buradan hareketle o yıllar için de tüm zorluklara rağmen yola devam etmenin
gerekliliğini vurgular. Öyle de olur ve 1980 öncesinde tesis sayısını artırır; Asil Çelik’ten,
Tüpko’ya, Sedko’dan Kimkatsan’a kadar yirmiye yakın birçok yeni tesis kurar. 3

1974 yılında yaşanan petrol bunalımıyla, uluslararası piyasalarda petrol fiyatı dört
misli artar. 1950’lerden beri enerji kaynağı olarak petrole artan bir şekilde bağımlı hale
gelen Türkiye için bu krizin külfeti çok daha ağırlaşır. Başta sanayi ve elektrik üretimi için
gerekli olan petrol kullanımı gittikçe azalmaya başlar; hatta 1979 yılında beş saate erişen
elektrik kesintileri yaşanır. Bu durum hem sanayide hem de gündelik yaşam açısından
oldukça zorlayıcı bir hal alır. Diğer taraftan 1970’li yıllar boyunca artmaya devam eden
enerji fiyatı, hükümetlerin yürütemediği mali politikalar, enflasyonun yükselmesine,
karaborsa, kaçakçılık gibi kayıt dışı ekonominin güçlenmesine neden olur.

12 Eylül’e giden süreçte IMF, Dünya Bankası ve OECD ile yeni krediler için görüşmelere
başlanır. Kredi alımının sağlanabilmesi için önerilen reform paketinde genel olarak

3 ithalat ve ihracat denetimlerinin kaldırılması, devlet desteklerinin kesilmesi, faiz
Vehbi Koç Anlatıyor: oranlarının serbest bırakılması, fiyatların yükseltilmesi ve devlet harcamalarının
Bir Derleme, Ed. Gürel Tüzün, kısılması şartları yer alır. Dönemin koşulları itibariyle uygulaması ağır olan bu şartlar
4
İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ülkeyi hem siyasi hem de ekonomik bir krizin içinde bırakmayı sürdürür.
2018, s. 254.
AYGAZ’ın içine doğduğu ülke böylesi derin sorunların, çıkış arayışlarının yaşandığı,
4 ekonomik büyümenin azaldığı bir dizi meseleyle baş başa kalınan önemli tarihsel
Eric Jan Zürcher, Modernleşen eşiklere denk gelir. Altmış yıl öncesine dönsek o yıllarda ocaklar ne ile yakılırdı sorusuna
Türkiye’nin Tarihi, İstanbul: verilecek yanıtların epey çeşitli olduğunu görürdük. Türkiye’nin belirli kesimlerinde
İletişim Yayınları, s. 385-390 hava gazı kullanılırken bu şebekelerin erişmediği yerlerde ise ocaklar gazyağı, kömür veya

KURUCU, GÜVENİLİR ve CESUR 19